Czyszczenie ziarna cz. 9

Do małych ilości ziarna można użyć zwykłych sit okrągłych, różnej gęstości, do większych ilości zboża użyć wypadnie sortowników o wielkich sitach płaskich lub cylindrycznych.

Przy sortownikach, czyli arfach o sitach płaskich, ustawiają się sita mniej lub więcej pochyło; przy stromym ustawieniu sita ziarno stacza się własnym ciężarem, przy słabym zaś pochyleniu sito musi być wprawionym w ruch trzęsący. Dokładne rozsortowanie otrzymać można wtedy tylko, jeśli rozpostrzeć ziarno po całej powierzchni sita w taki sposób, aby ziarno leżało przy ziarnie, nigdzie nie leżąc jedno na drugim.

W ten sposób każde ziarno, zsuwając się po powierzchni sita, co chwila znajduje sposobność przedostania się przez napotykane na swej drodze otwory, szczególniej jeżeli w skutek chropowatości sita, plecionego z drutu, ustawicznie musi podskakiwać, zwracając się w skutek tego coraz to inną stroną swej powierzchni ku otworom; jeśli więc ma choć jeden przekrój nieco mniejszy od napotykanych otworów, to przeleci przez sito na pewno. Przeciwnie, skoro zboże przesuwa się warstwą grubszą, składającą się z kilku pokładów ziarna, leżących jeden na drugim, to nie każde drobniejsze ziarno może się zetknąć z otworem, przez który przelecieć by mogło; im grubszą więc będzie warstwa, tym wątpliwszym będzie dokładne wydzielenie ziaren drobniejszych.