Prostowanie drzew pochyłych

Bardzo często spotykamy w sadach szczególnie w miejscowościach wystawionych na silne wiatry, pewną ilość drzew, wskutek niedostatecznej ochrony przed wiatrami, w mniejszym lub większym stopniu pochylonych. Taki stan drzew posiada ujemny wpływ – zależnie od stopnia pochylenia – na rozwój całego drzewa, gdyż jak wiemy, parcie soków pobieranych przez korzenie odbywa się w kierunku pionowym, a więc wskutek pochylenia samego pnia staje się ono nienormalny i powoduje, że gałęzie o najbardziej pionowym kierunku zaczynają brać przewagę nad innymi. W rezultacie korona zaczyna się rozwijać jednostronnie, a wywierając zwiększającym się ciężarem ciągły nacisk na pochyloną oś pnia powoduje coraz większe pochylanie się całego drzewa.

Kierunek pochylania się drzew w sadach zawsze odbywa się od zachodu ku wschodowi i wynika najczęściej z tego, że posadzone drzewka albo nie miały zupełnie palików, albo też paliki nie były dostatecznie silne lub zbyt wcześnie zostały od drzewka odjęte, co ma szczególniej ujemne znaczenie w miejscowościach, gdzie panują silne wiatry i w glebach nie przepuszczalnych.

Drzewa pochyłe, w miarę możności należy koniecznie prostować, gdyż stan nienormalny w jakim się znajdują sprawia, że drzewa takie nie tylko słabiej się rozwijają, ale zarazem pnie ich są narażone na przypalanie od promieni słonecznych i przemarzanie. A co nie mniej jest ważne – uprawa ziemi pod takimi drzewami jest nadzwyczaj utrudniona, a często nawet wręcz niemożliwa. Prostowanie drzew najlepiej wykonywać późną jesienią lub wczesną wiosną, nigdy zaś w młodszym wieku drzew. Prostowanie można bardzo łatwo wykonać dając od strony przeciwnej pochyleniu drzewa silny kół z drzewa iglastego (cokolwiek pochylony w kierunku przeciwnym pochyłości drzewa), do którego silnie przywiązujemy drzewko. Gdy drzewka już są od kilku lat pochylone, jak również u drzew starszych, należy przed naciąganiem do pala lub przy innym sposobie prostowania wykopać na pewnej odległości (1 – 2 m) od pnia od strony pochylenia półkolisty rowek celem przecięcia grubszych korzeni, które mogą utrudniać sprostowanie drzewa, ewentualnie mogą się pourywać przy pniu, co wcale nie jest pożądane. Drzewa starsze można prostować albo przy pomocy dostatecznie grubego drutu, albo odpowiednich podpór. Przy pomocy drutu wykonuje się tę czynność w ten sposób, że podwójny drut zakłada się na pień pochylonego drzewa nad pierwszym konarem lub gałązką od dołu korony, aby drut nie opadł na ziemię, przy tym pamiętać należy o zabezpieczeniu pnia przed wpijaniem się drutu przez podłożenie pod drut szmat lub lepiej paru krótkich deseczek. Drut powinien być tak długi, by końce jego mogły odchodzić w dwóch kierunkach przeciwnych pochyleniu pnia, przynajmniej na dwa metry od pnia.

Przed zakładaniem drutu należy odkopać z przeciwnej strony rów i poprzecinać grubsze korzenie, a także zdjąć ile możliwości naokoło pnia warstwę ziemi (pozostałą ziemię wzruszyć) do głębokości korzeni, aby te miały większą swobodę przy mającej się odbyć zmianie położenia. Czynność prostowania z reguły powinno się wykonywać wtedy, gdy ziemia jest mokra, a więc mniej zbita. W wypadkach, gdy takiej chwili nie można się doczekać, a szczególnie jesienią, należy ziemię dookoła drzewa zlać dobrze wodą. Po wykonaniu tych przedwstępnych czynności zakładamy na pień drut i staramy się przy bezpośredniej pomocy ludzi, ewentualnie liny, prostować drzewo. Przy prostowaniu dwóch ludzi równocześnie powinno ciągnąć za oba końce drutów, a w chwili, gdy drzewo przybierze należytego położenia, a nawet trochę pochyłe w kierunku przeciwnym od poprzedniego, należy końce drutów przymocować do wbitych kołków. Prostowanie drzewa przy pomocy drutów można jeszcze uzupełnić przez skręcenie drutów kawałkami kołków około ich własnej osi, co je naturalnie skraca. W tym celu druty mają być podwójne.

Po należytym sprostowaniu drzewa należy ziemię zrównać i ewentualnie silnie podlać wodą, aby wszelkie próżnie, jakie mogłyby powstać około korzeniu zostały wypełnione ziemią.

Następnie, ze względu, że została naruszona równowaga w systemie korzeniowym konieczne jest przecięcie części korony, szczególnie z tej strony, gdzie jest więcej gałęzi.

W przypadku braku drutu można także starsze drzewa prostować przy pomocy silnych podpór. Podpory takie, dolnymi końcami powinny się opierać o kamienie lub cegły, aby nie ulegały pod ciężarem drzewa. Naturalnie drut zawsze oddaje lepsze usługi niż podpory.

Po upływie 1- 2 lat – zależnie od wieku drzewa i stopnia pochylenia – drzewo poddane sprostowaniu tak się już w nowej pozycji umocni, że wszelkie podpory i druty mogą być śmiało zdjęte.