Uprawa i nawożenie buraków

Buraki uprawiamy na paszę albo do cukrowni, rozróżniamy więc osobne odmiany buraków pastewnych i cukrowych. W ogrodach uprawia się prócz tego jako warzywa buraki ćwikłowe czerwone i boćwinę (mangold). W uprawie tych gatunków zależnie od celu ich zużytkowania zachodzą pewne różnice.

Buraki pastewne przedstawiają wielką rozmaitość odmian co do barwy, kształtu korzeni, sposobu wzrostu i zawartości części pożywnych.

Buraki cukrowe mają prawidłowy kształt klinowaty o płaskiej lub mało wypukłej głowie. Siedzą prawie całe w ziemi. Zawierają około 16 – 20% cukru.

Po dwóch stronach korzenia buraka przebiegają płytkie bruzdy, w których wyrastają liczne drobne korzonki. Tymi drobnymi korzonkami pobiera burak większą część pożywienia z gleby. Utrzymując glebę w stanie pulchnym między burakami, przyczyniamy się do lepszego ich odżywiania i rozrostu.

Na przekroju buraka widać słoje współśrodkowe, podobne do rocznych słojów drzewa. Są to pierścienie wiązek drzewnych w korzeniu. U buraków pastewnych stoją one rzadko, wśród miękkiej tkanki, u cukrowych są gęściejsze i burak cukrowy jest skutkiem tego znacznie twardszy.

Gleba

Buraki udają się najlepiej na glebach głębokich, glinkowatych, zasobnych w składniki nawozowe, w próchnicę i wapno, miernie zasobnych w wilgoć i dobrze uprawnych.

Im suchszy klimat, tym lepszej i silniej wynawożonej gleby wymagają. Buraki pastewne zadowalają się glebą płytszą, zwłaszcza odmiany rosnące na wierzchu, udają się też dobrze i na glebach torfiastych; buraki cukrowe wymagają gleby dobrej i głębokiej. Urodzajowi buraków sprzyjają najwięcej miernie wilgotne lata z wilgotną lecz ciepłą wiosną a pogodną ciepłą i suchą jesienią.

Przedplon

Buraki mogą następować po kłosowych, koniczynie, lucernie i późnych mieszankach pastewnych, w ugorze, po rzepaku i kukurydzy. Na bardzo żyznych ziemiach udają się nawet w następstwie po sobie, czego jednak ze względu na choroby unikać należy. Najlepszym stanowiskiem dla buraków bywa uprawa na oborniku, przyoranym w jesieni lub na dobrze udanym nawozie zielonym. Buraki cukrowe na żyznych glebach mogą być uprawiane w drugim roku po nawozie stajennym. Buraki są dobrym przedplone dla jarych zbóż i roślin pastewnych.

Uprawa i nawożenie

Rola pod buraki musi być przygotowaną w jesieni, uprawa zaś podobna jest jak pod ziemniaki z tą różnicą, że buraki wymagają koniecznie uprawy głębokiej. Po zbiorze poprzedniego zboża podorywka, w jesieni orka jak najgłębsza, którą zarazem przykrywa się nawóz do połowy głębokości i skiby. Lepsza jest uprawa, jeśli się podorywką przyorze nawóz na ściernisko rozrzucony, a w jesieni daje orkę głęboką lub też głęboko idący pogłębiacz. Na nawozie wiosennym buraki gorzej plonują. Buraki pastewne znoszą i opłacają bardzo wysokie dawki obornika i nawozów pomocniczych. Przy burakach cukrowych trzeba uważać, by przez zbyt silne nawożenie obornikiem ich jakości nie zepsuć.

Z wiosną zależy wiele na zachowaniu wilgoci zimowej. Skibę jesienną należy więc wyrównać jak najwcześniej włóką, następnie zaś broną i estyrpatorami wyczyścić rolę z chwastów. Pod siew w razie potrzeby płytko podorać, zawlec a następnie mocno ciężkim wałkiem zwałować – aby siewnik nie siał za głęboko. Rola pod buraki musi być w głębi pulchna i krucha, na powierzchni zbita i twardo utłoczona. Przy sadzeniu ręcznym w grobelki wyciąga się rzędy rzędownikiem, jak pod ziemniaki i w nie sadzi.

W początkach rozwoju potrzebują buraki wiele kwasu fosforowego, to też używa się zaraz przy siewie superfosfatu, najlepiej dając go w rzędy pod nasienie 15 do 45 kg. kwasu fosf. na ha (100—300 kg. superfosfatu na ha). Saletry chilijskiej używa się zależnie od zasobów gleby w 2 lub 3 dawkach, tj. raz przy zasiewie (w rzędy), drugi raz po przerwaniu i jeszcze przy ostatnim motyczeniu po 30 do 75 kg. na ha za każdym razem, w rzędy kolo buraków. Saletra działa na rozrost i plony buraków nadzwyczaj korzystnie. Nawozy potasowe jeśli są potrzebne daje się przed siewem przy wiosennej uprawie. Kainit dany jako potrząs po przerwaniu (wraz z drugą dawką saletry), w ilości około 200 kg. na ha; działa często bardzo korzystnie na podniesienie plonu.