Wyka

Z wielu gatunków wyki mają dla nas znaczenie jedynie: wyka zwykła siewna i wyka kosmata czyli piaskowa.

Wyka siewna

Wyka siewna ma łodygę wiotką, liście pierzaste o 5 do 6 parach listków, kwiaty czerwono-fioletowe ułożone parami, bez szypułek, w kątach liści. Nasienie ciemno-brunatne lub ciemno-szare niewyraźnie punktowane. Wyka bywa uprawiana przeważnie na paszę zieloną a także na nasienie. Udaje się na glebach zwięzłych, ale przepuszczalnych i zasobnych. Przy produkcji na paszę wymaga silnego nawożenia, więc sieje się ją w nawozie jako przedplon pod pszenicę. Na ziarno lepiej idzie po okopowych, w drugim roku po nawozie. W obu wypadkach nawożenie fosforowo-potasowe wpływa korzystnie na plon wyki.

Przy uprawie na ziarno wysiew powinien być wczesny; orkę więc jesienną, średnio głęboką, należy na wiosnę spulchnić kultywatorem – a w razie potrzeby powtórnie płytko przyorać. Siew przykryć należy dość głęboko (5 do 7 cm.). Siew rzędowy na 20 – 30 cm. daje zwykle wyższe plony nasienia. Wysiewa się rzutowo 140 – 160 kg. na ha, rzędowo 90 – 130 kg. Zamiast czystego posiewu nadaje się dobrze mieszanka nasienna z bobikiem i owsem, ponieważ te rośliny chronią wykę od wczesnego wyłożenia się i podgnicia, a plon nasienia ogólny się zwiększa. Wysiewa się np. rzutowo na ha 140 kg. wyki, 20 kg. bobiku i 50 kg. owsa.

Wykę uprawiamy na paszę w posiewie czystym lub także w mieszance z grochem, bobikiem i owsem; wymiar nasienia tu większy o 1/4 część, więc przy czystym posiewie 200 kg. wyki na ha, (w mieszance 150 kg. wyki, 25 – 30 kg. grochu, 40 kg. owsa i nieco bobiku). Daje gęsty porost, okrywa doskonale rolę i pozostawia ją w stanie pulchnym, jest przez to doskonałym przedplonem dla ozimin.

Zasiew na paszę mniej zależy od pory, gdyż możemy siać taką mieszankę kolejno co parę tygodni, aż do końca lipca, aby mieć zieloną paszę od lipca do jesieni. Nawet zasiew ścierniskowy w lipcu na paszę czy nawóz zielony udaje się w silnych ziemiach. W tym ostatnim razie, zaraz po zżęciu żyta lub jęczmienia ozimego, rozsiewamy na ściernisku nawozy fosforowo-potasowe (superfosfat lub tomasynę i kainit), zasiewamy szybko wykę jeszcze między kopami, które powinny stać razem w nielicznych odległych rzędach, przyorywamy wszystko razem płytko i wałujemy. Plon masy zielonej z wyki dochodzi do 400 kg. z ha. Na paszę kosić należy gdy zaczyna kwitnąć.

Wyka siewna białonasienna zupełnie z postaci i barwy kwiatu podobna jest do poprzedniej, w ogóle drobniejsza, o nasieniu mniejszym, biało-różowym, bywa uprawiana tu i ówdzie na paszę, a także spożywana jak groch, jednak słabiej rośnie i większego znaczenia niema.

Wyka kosmata

Wyka kosmata czyli piaskowa różni się od siewnej ułożeniem kwiatów, których grona na długich ogonkach wyrastają w kątach drobnych, pierzastych liści. Cała roślina jest wyższa i pokryta włoskami. Nasienie okrągłe, matowo-czarne i drobne. Może być uprawiana jako jara i ozima, szczególnie w mieszance z ozimą pszenicą lub żytem, na wczesną paszę wiosenną, na polu dobrze wynawożonym. Zasiewa się w tym celu w końcu sierpnia lub z początkiem września, najpierw wykę kosmatą w rzędy na 20 cm., a w dwa tygodnie żyto w rzędy mijane lub w krzyż. Równocześnie z żytem siać wyki nie należy, gdyż w takim razie z wiosną żyto się starzeje, zanim wyka należycie podrośnie. Z tego też powodu lepiej siać wykę z pszenicą ozimą na paszę równocześnie z początkiem września. Wyki daje się około 100 – 120 kg. na ha, żyta lub pszenicy 50 – 70 kg.

Plon takiej paszy zielonej może dojść do 400 kg. z ha.