Sadzenie ziemniaków

Ziemniaki do sadzenia przeznaczone nie powinny w kopcu porosnąć, bo je to osłabia. Jeśli w kopcu zaczynają silnie rosnąć należy je odkryć, przebrać i w suchym miejscu rozesłać. Do sadzenia należy wybierać średniej wielkości – drobnych ani zbyt wielkich sadzić nie należy, gdyż drobne dają słabe krzaki – przy zbyt wielkich za wiele ich wychodzi na hektar. Do  wybrania większych ilości służą sortowniki. Krajanie bulw do sadzenia stosować się powinno tylko wyjątkowo, gdy są same bardzo wielkie ziemniaki lub gdy chcemy rozmnożyć nową cenną odmianę. Przekrawać należy w takim razie wzdłuż bulwy, aby w obu połowach były oczka szczytowe, które najsilniej rosną. Przed sadzeniem powinny ziemniaki przewiędnąć w miejscu suchym i jasnym. Rozściela się je na klepisku w cienkiej warstwie na tydzień do 10 dni.  Przewiędnięcie przed sadzeniem wpływa korzystnie na plony ziemniaków. Ziemniaki rosną dopiero w temperaturze około + 8 stopni Celsjusza, a młode pędy marzną od przymrozków, dlatego zbyt wczesne sadzenie nie ma celu. Pora sadzenia przypada u nas na kwiecień i początek maja, a przeciąga się niekiedy do końca maja.

Wczesne ziemniaki można otrzymać przez poprzednie nadkiełkowanie bulw. W tym celu układa się wybrane ziemniaki w płytką skrzynkę, w jednej lub dwu warstwach na wilgotnym piasku, w cieplej izbie na świetle. Wypuszczają one wówczas krótkie kiełki, z którymi się je następnie w ziemię sadzi, gdy już obawa przymrozków minie.

Sposoby sadzenia się rozmaite : najpowszechniej sadzi się za pługiem, za rzędownikiem, za łopatą czy motyką w kwadrat i za dołownikiem.

Sadzenie za pługiem idzie najszybciej, jest najtańsze lecz najmniej dokładne. Ziemniaki sadzi się w każdą bruzdę wyoraną pługiem zwykłym lub dwuskibowym, po czym następna skiba je przykrywa. Przy sadzeniu na dno bruzdy ziemniaki dostają się za głęboko w ziemię i na twardą podeszwę bruzdy co źle wpływa na początkowy rozwój i urodzaj, lepiej przez to sadzić w odwaloną skibę w połowie jej głębokości. Odległość rzędów zależy od szerokości skib i wynosi 50 do 58 cm. Odległość w rzędzie zazwyczaj około 30 – 35 cm.

Sadzenie za znacznikiem rzędowym. W roli świeżo wyoranej lub spulchnionej wyciąga się grobelki znacznikiem trójradełkowym w odstępach około 60 cm. W bruzdy między grobelkami wsadza się ziemniaki w odstępach około 30 – 40 cm.  i przykrywa je zaraz płytko przykrywaczem, tj. płużkiem rozkłuwając co drugą grobelkę na obie strony. Skoro ziemniaki się zakorzenią i zaczynają tu i ówdzie wschodzić, włóczy się mocno włóką lub broną dla zniszczenia chwastów i zaraz na nowo obsypuje obsypnikiem puszczając go w każdą bruzdę. Sposób ten jest dokładniejszy, mniej wychodzi ziemniaków przy sadzeniu, a przy tym ziemniak jest otoczony miękką, pulchną ziemią i szybko się zakorzenia. Włóka do niszczenia chwastów na grobelkach jest lepsza, niż dawniej używane do tego lekkie brony, bo nie wyciąga zębami zasadzonych ziemniaków.

Sadzenie za motyką lub łopatą. W polu zrównanym broną lub wałkiem albo włóką, znaczy się rzędy znacznikiem w krzyż, w odstępach 60 x 55 albo 60 x 40 cm. W miejscach skrzyżowania znaków kopie się dołki motyką lub łopatą, wsadza ziemniak, nogą nasuwa ziemię i nieco przyciska. Można też puścić zaraz przykrywacz i obsypać ziemniaki zasadzone, formując nad nimi małe grobelki ziemi. Tym sposobem umieszczamy ziemniaki w bardzo równych odstępach w pulchnej glebie. Ziemniaki szybko i równa schodzą, po czym się je obsypuje. Sadzenie w kwadrat na 60 x 60 cm. umożliwia potem obrabianie w krzyż w 2 kierunkach.

Zamiast znacznika i motyki do robienia dołków używa się sprzężajnych dołowników różnych systemów. W nowszych czasach zbudowano także maszyny do sadzenia ziemniaków, mają one jednak jeszcze wiele niedogodności, a przy tym oszczędność pracy nie jest przy nich wielka, to też mało się rozpowszechniają.

Po skiełkowaniu i zakorzenieniu się ziemniaków należy je obsypać pulchną ziemią, gdyż to korzystnie wpływa na tworzenie się bulw. W tym cel, zanim jeszcze zejdą formuje się nad rzędami ziemniaków grobelki za pomocą płużka czyli obsypnika. Tym sposobem kiełki wydłużają się w pulchnej ziemi, a bulwy młode mogą się bez przeszkody rozrastać. Skoro ziemniaki wyrosną już na kilkanaście (do 20 cm) obsypuje się je powtórne pulchną ziemią przy pomocy plużka w wyższe grobelki, a wreszcie poprawia tę ostatnią robotę motykami. Ziemniaki sadzone w kwadrat obsypuje się przy ostatniej robocie w kopce kolo każdego krzaka z osobna. Na glebach piaszczystych i suchych należy nieco głębiej sadzić, a nie zbyt wysoko obsypywać –  na glinach zwięzłych lepiej sadzić płytko, a obsypywać wysoko. Przy tych wszystkich robotach trzeba pilnie chwasty niszczyć i utrzymywać glebę w stanie pulchnym. Głębsze spulchnienie gleby między rzędami przed ostatnim obsypaniem redlin, przy pomocy stosownego pogłębiacza lub plewnika głębiej puszczonego, powiększa przewiewność i wpływa bardzo korzystnie na plony ziemniaków w glebach zwięzłych.