Osuszanie pola

Melioracjami, czyli ulepszeniami rolniczymi nazywamy takie roboty, które raz wykonane oddziaływają przez wiele lat. Czynności te mają na celu:

– uregulowanie wilgoci w glebie przez osuszenie lub nawadnianie,

– ustalenie gleby np. na wydmach i pisakach lotnych,

– wyrównanie pola.

Uregulowanie wilgoci w glebie jest jednym z najważniejszych zadań rolnika. Nie wszystkie ziemie są tak dobrze położone, że mają w sam raz wilgoci. Przeciwnie, bardzo często u nas się trafia, że raz wilgoci jest za wiele, to znowu za mało. Na ziemiach zwięzłych, gliniastych, w położeniach nizinnych albo też w okolicach podgórskich, gdzie pada wiele dreszczów, bywa często nadmiar wody, zwłaszcza w latach wilgotnych.

Na lżejszych piaszczystych ziemiach i w okolicy wyżynnych np. na Podkarpaciu zachodzi często brak wody właśnie w czasie letnim, gdy rośliny mogłyby ją najlepiej zużytkować.

Wiemy już, że woda jest dla roślin bardzo potrzebna bo nie tylko wchodzi w skład pożywienia rośliny, ale i inne składniki z ziemi roślinie doprowadza. Im łatwiej więc może przepływać przez roślinę ciągły prąd wody z ziemi, tym lepiej roślina jest odżywiona. Zdawać by się więc mogło, że rośliny rosnące w wodzie lub na moczarach powinny się rozwijać najbujniej. Tak istotnie w gorących grajach jest, gdzie pola ryżowe i trzcinę cukrową zalewają wodą i otrzymują bardzo wysokie plony. Tymczasem u nas rośliny na bagnach nie dają wcale obfitego porostu. U nas jest zimniej i rośliny nie mogą tyle wody liśćmi odparować, co w ciepłych krajach, potrzebują tej wilgoci w pewnej mierze. Jeśli jej się bowiem nagromadzi koło korzeni za wiele, to korzenie słabną, chorują, wreszcie obumierają i giną.

Ważną wskazówkę co do osuszenia daje nam badanie stanu wody zaskórnej w ciągu roku, przy pomocy świdra lub dołów kopanych. Woda w gruncie ornym nie powinna podnosić się wyżej nad 1 metr pod powierzchnię gleby. W łąkach, które potrzebują więcej wilgoci, może podnosić się wyżej, nawet do 40 centymetrów pod powierzchnię, byle nie stała, lecz płynęła powoli. W glebach gliniastych, które lepiej zatrzymują wodę i wyżej ją podnoszą, wystarcza dla roślin głębszy stan wody zaskórnej, poniżej kilku i kilkunastu metrów. W glebach piaszczystych i żwirowatych, jeśli mają mieć dość wilgoci, powinna być woda tym bliżej wierzchu, im grubszy jest piasek. Do zdrowego rozwoju roślin należy uregulować zawartość wody w ziemi i stan wody zaskórnej. Sposoby do tego są następujące: osuszanie rowami otwartymi, drenowanie i nawadnianie.